ભારતીય નૃત્ય// bhartiy nurtykala

‘નાટ્યવેદ'

ભરતમુનિના નાટ્યશાસ્ત્રમાંથી એવું જાણવા મળે છે કે - “જ્યારે બધા દેવતાઓએ ભગવાન બ્રહ્મા સાથે મનોરંજનના એક સાધનની રચના માટે વિનંતી કરી હતી ત્યારે બ્રહ્માએ ચાર વેદોનાં થોડાંથોડાં તત્ત્વોને મિશ્ર કરીને ‘નાટ્યવેદ' નામના પાંચમા વેદની રચના કરી હતી.

નાટ્ય એ નૃત્ય, નાટક અને સંગીતનું મિશ્રણ છે.

👉તેમાં ઋગ્વેદમાંથી શબ્દ, ચતુર્વેદમાંથી અભિનય, સામવેદમાંથી ગીત તેમજ અથર્વવેદમાંથી ભાવને લઈને મિશ્રિત કરવામાં આવેલું. નાટ્યશાસ્ત્ર મુજબ ભારતીય શાસ્ત્રીયનૃત્યનાં 2 સ્વરૂપો છે.

(1) લાસ્ય

(2) તાંડવ

(1) લાસ્ય

તેમાં લાલિત્ય, ભવ, રસ અને અભિનયનું નિરૂપણ હોય છે.

તે ‘નારી’ની વિશેષતાનું પ્રતીક છે.

· નટરાજન કાંસ્ય શિલ્પ (ચોલ સમય)નું પ્રખ્યાત છે.

(2)તાંડવ

તેમાં લય અને ગતિ પર વિશેષ મહત્ત્વ આપવામાં આવ્યું છે.

તે નટ (પુરુષ)ની વિશેષતાનું પ્રતીક છે.